Verdere inperking van internet vrijheid. Dat is wat Suzanne Rijnbergen verwacht voor 2015.

Uitspraken Minister Opstelten

De voor mij belangrijkste gebeurtenis in 2014 heeft te maken met de inperkingen van internet vrijheid. Ik bedoel hiermee de uitspraken van Minister Opstelten rondom de ‘terughackwet’, welke in 2015 daadwerkelijk ingediend zal worden. Direct daarmee samenhangend is de erkenning door het Ministerie van Veiligheid en Justitie van het gebruik van de spionage software – denk aan FinFisher achtige software – door de Nationale Politie. De inperking is van groot belang, omdat het van invloed is op de verworven vrijheden binnen onze maatschappij, onze democratie en de manier waarop we met elkaar omgaan in Nederland.

Toezicht?

Naast de inperking van de privacy geldt hier ook dat een dergelijke wet niet op objectieve feiten en of cijfers lijkt te zijn gebaseerd. Zonder de omvang van cybercrime helder in kaart gebracht te hebben, wordt er nu een maatregel in de vorm van een wet gepresenteerd. Er is niemand die de mogelijke effectiviteit kan toetsen of getoetst heeft, terwijl er wel duidelijke bezwaren genoemd kunnen worden naar voorbeeld van buurlanden. De wens van Opstelten om deze wet in te voeren lijkt daarom op professioneel paniekvoetbal zonder enige vorm van transparantie. Een vergelijkbaar iets geldt voor de spionage software. Het ministerie bevestigt niet dat het om FinFisher gaat, echter ontkent het gebruik van dergelijke software niet, maar stelt dat dergelijke software alleen gebruikt wordt met die functionaliteiten die binnen het kader van de wet passen. Welke organisatie houdt hier toezicht op? Er wordt vervolgens verwezen naar een certificeringstraject, uitgevoerd door de Keuringsdienst van de Landelijke Eenheid. Dat klinkt toch een beetje als de slager die zijn eigen vlees keurt. Zonder transparantie geen democratie. Wat vervolgens opvalt is dat slechts enkele organisaties, zoals Bits of Freedom, D66 en een handjevol andere organisaties en personen zich werkelijk zorgen lijken te maken en actie ondernemen.

Onvoldoende kennis

We staan aan de vooravond van een enorm belangrijke impact op onze vrijheden en zijn slechts enkelen die een kritisch tegengeluid laten horen. Laat mij duidelijk zijn, ik ben geen tegenstander van het gebruik van bepaalde tooling of van het uitbreiden van bevoegdheden om criminele activiteiten in kaart te brengen en te verstoren, zolang dit maar gedegen, effectief en binnen zeer heldere kaders gebeurt. Als er van verstoring naar opsporing gegaan wordt en resultaten ook gebruikt worden voor vervolging, is volledige transparantie noodzaak en dat lijkt vooralsnog niet duidelijk genoeg afgebakend. Dit kabinet heeft onvoldoende verstand van deze materie om die randvoorwaarden te garanderen.

Behoud van verworven vrijheiden

Ik verwacht in 2015 een stevigere inzet en daarmee ook meer resultaten van de Nationale Politie op het vlak van cybercrime. Het landelijke High Tech Crime Team breidt uit met meer mensen, waardoor er ook meer resultaten verwacht mogen worden, daarnaast zal de nieuwe wet worden ingediend en zeer waarschijnlijk ook worden goedgekeurd. Hoe dat zich gaat verhouden tot de rest van Europa, is voor mij een grote uitdaging. Bewandelt Nederland hiermee definitief een andere weg dan andere landen, of zet het de deur open naar een bredere Europese samenwerking met meer bevoegdheden en hopelijk ook meer resultaten? Wellicht dat er dan – naast een uitbreiding van bevoegdheden en gebruik van allerhande tooling – een grotere druk komt te staan op de noodzaak van het behoud van verworven vrijheden waar we niet alleen als Nederland maar ook zeker als Europa voor staan.

Echte oplossingen

Tot slot wil ik iedereen meegeven om zich niet te laten leiden door hypes, nieuwe buzzwords en angst, maar om vooral allen ons gezond verstand te blijven gebruiken. Met echte oplossingen gebaseerd op ratio en feiten maken we samen Nederland veiliger.

Dit artikel is tot stand gekomen met medewerking van ISPToday